Kana tichitaura nezve episodic memory, isu tiri kureva kune chikamu chenguva refu ndangariro iyo inosanganisira kuyeuka kwezviitiko chaizvo, mamiriro, uye zviitiko. Zvinenge zviri ndangariro zvezuva rako rekutanga rechikoro, kutsvoda kwako kwekutanga, kuenda kumabiko ezuva rekuzvarwa kweshamwari uye kupedza kwehama yako ... iwo ese mienzaniso yezviyeuchidzo zveepisodic. Pamusoro pekudzosa kwese kwechiitiko chaiko, zvakare zvinosanganisira kurangarira kwenzvimbo uye nguva yechiitiko chakaitika.
Iyo inozivikanwa zvakare seye autobiographical memory kana ndangariro dzehupenyu hwako wega nyaya. Sezvaunogona kufungidzira, episodic uye autobiographical ndangariro vanoita basa rakakosha pakuzivikanwa kwako.
Episodic ndangariro
Fungidzira kuti unogamuchira kufona kubva kushamwari yekare yausina kunzwa kubva kwemakore mazhinji. Unosangana rimwe zuva wotandara uchirangarira nguva dzekare nenguva dzakararama pamwe chete. Idzi ndangariro chaidzo uye zvakaitika mienzaniso yeepisodic memory.
Ndangariro dzeepisodic dzakakosha nekuti dzinokutendera kuti urangarire zviitiko zvako pachako izvo zvakakosha chikamu chehupenyu hwako. Idzi ndangariro dzinopa chirevo kune yako wega nyaya, pamwe nenyaya yakagovaniswa nevamwe vanhu muhupenyu hwako. Zviitiko zvako zvinogadzira uye zvinotsanangura munhu wauri nhasi.
Episodic memory pamwe nesemantic memory chikamu chekukamurwa kwendangariro kunozivikanwa sekujekesa kana kuzivisa kurangarira. Semantic memory inotarisa pane ruzivo rwepasirese uye inosanganisira chokwadi, pfungwa uye mazano. Episodic memory, kune rimwe divi, inosanganisira kuyeuka kwehumwe hupenyu zviitiko.
Izwi rekuti episodic memory rakatanga kuunzwa naEndel Tulving muna1972 kusiyanisa pakati pekuziva chinangwa ruzivo (semantic memory) nekurangarira zvakapfuura zviitiko (episodic memory).
Mhando dzeepisodic ndangariro
Kune akatiwandei emhando dzakasiyana dzeepisodic ndangariro dzinogona kuve nevanhu. Kuti uinzwisise zvirinani zvakakosha kuti udzidze kusiyanisa imwe kubva kune imwe.
- Episodic ndangariro dzezvimwe zviitiko. Izvi zvinosanganisira ndangariro dzeimwe nguva munhoroondo yemunhu. Kurangarira kutsvoda kwako kwekutanga muenzaniso weimwe episodic memory.
- Episodic ndangariro dzezviitiko zvega. Kuziva kuti purezidhendi ndiani gore rawakaroora, iro gadzira uye modhi yemota yako yekutanga, uye zita remukuru wako wekutanga yese mienzaniso yezviyeuchidzo zveepisodic zvezviitiko zvako.
- Episodic ndangariro dzezviitiko zvakajairika. Kurangarira iko kutsvoda kunonzwa senge muenzaniso weiyi yakawanda mhando yekurangarira. Iwe haurangarire kutsvoda kwega kwega kwawakagovana, asi iwe unogona kurangarira manzwiro ainoita zvichienderana nezviitiko zvako pachako.
- Finalmente, flash ndangariro dzakajeka uye dzakadzama "zvidhori" zvine chekuita nekuwanikwa kwenhau dzinonyanya kukosha. Dzimwe nguva nguva idzi dzinogona kuve dzevanhu, senge iyo nguva yawakadzidza kuti mbuya vako vafa. Mune zvimwe zviitiko, ndangariro idzi dzinogona kugoverwa nevanhu vazhinji muboka renzanga. Nguva dzaakawana nezvekurwiswa kwe11 / XNUMX kana kurwiswa kweParis konzati yemitambo mienzaniso yezviyeuchidzo zvakagovaniswa.
Episodic memory uye semantic memory zvinoshanda pamwechete
Episodic ndangariro inogona zvakare kuenderana nesemantic memory. Mumabasa ekudzidza, mhedzisiro iri nani inowanikwa kana ruzivo rwakatambirwa rwunoenderana neruzivo rwekare, izvi zvinoratidza kuti semantic zivo yebasa inopa mhando yehurongwa hwekufunda kutsva kwepisodiki.
Semuenzaniso, kana iwe uchifanira kurangarira mitengo yezvikafu muchitoro, iwe unozorangarira mitengo zvirinani kana ruzivo rwacho ruchienderana neako aripo episodic ndangariro nemitengo yesupamaketi. Asi, Dai iwe uine amnesia uye usingakwanise kurangarira iwo episodic ruzivo kubva kune yako yapfuura, haungazive kuti chimwe chikafu chine mitengoi.
Ndangariro dzeepisodic dzinoitawo basa mukudzosera ndangariro dze semantic. Mukuyedza uko vatori vechikamu vakabvunzwa kuti vagadzire rondedzero yezvinhu mune mamwe mapoka, avo vaikwanisa kuvimba nezveepisodic ndangariro dzakaitwa zvirinani pane vatori vechikamu veamnesic vasina mukana wezviyeuchidzo zveepisodic.
Haisi kuyeuka kwepfungwa
Izvo zvinodikanwa kusiyanisa episodic ndangariro kubva kune yekurangarira ndangariro sezvo isina kufanana sezvo vachishanda zvakasiyana. Yekurangarira ndangariro ine basa rekupa manzwiro ane hukama nehupenyu hwakaitika, Semuenzaniso, kana chimwe chinhu chikaitika kwauri icho iko kunzwa kukuru uko kwaunogadzira iwe haugone kuratidza nemazwi.
Muenzaniso ungangove kunhuwirira kwemufini uchangobikwa uyo unokuyeuchidza nezveimba yasekuru nasekuru vako, hwema hweimwe pefiyumu iyo inoita kuti unzwe mushe uye pamba nekuti imafuta anogara achishandiswa nababa vako, hwema hwejasmine. izvo zvinokuyeuchidza nezvehudiki hwako mutaundi diki, nezvimwe. Ruzivo urwu rwakaoma kurondedzera nemazwi sezvo rwakaumbwa nemaonero ekuzviisa pasi. Iwe unogona kutsanangura zvakawanda nezve izvi zviyeuchidzo asi haugone kutapudza manzwiro akanzwa, chete nenzira yekufungidzira ... nekuti iwe ndiwe unonyatsonzwa kuti chinongedzo chakanangana nezviitiko zvako zvakararama.
Yekurangarira ndangariro chikamu cheyekuzivisa ndangariro iyo inoumbwa nesemantiki uye episodic asi haina kugadzirwa nemifungo ivo pachavo.
Marangaridzo akashata akagadzirwa sei
Iko kuumbwa kwepisodic memory kunoitwa zvichienderana nekuti hupenyu hwako hunofambira mberi sei, ndiko kuti, nezviitiko zvauri kurarama. Matanho anodiwa anosanganisira akasiyana masystem muuropi hwako. Matanho aya anotevera:
- Coding. Uropi hwako hunopinda mudanho rekodhi nguva imwe neimwe painogadzira episodic ndangariro nyowani.
- Kubatanidzwa. Inosanganisira kusanganisira zvakaitika kwauri mukati mekurangarira kwenguva refu.
- Kukohwa. Maitiro aya anokonzeresa kudzokororwa kweruzivo rwepfungwa rwakabatana nechimwe chiitiko. Dzimwe nguva ndangariro idzi dzinowaniswa pasina kushanda asi dzimwe nguva chimwe chinhu chingangodiwa kumutsa ndangariro, senge izwi, mufananidzo, ruzha, hwema ...
Chii chinogona kukanganisa episodic memory
Kune zvimwe zvinhu zvinogona kukanganisa episodic memory sezvo ndangariro dzakapararira pamusoro peakawanda ehuropi. Kune maratifomu uye mhando dzetsaona dzinogona kukuvadza zvese izvi. Izvo zvinodikanwa kuti uzive kuti chinhu chakajairika kukuvadza episodic ndangariro ndechekuti:
- Dementias kunge chirwere cheAlzheimer
- Brain tumors
- Ischemia muuropi
- Encephalitis
- Neurological kusagadzikana (senge Korsakoff syndrome kana spongiform encephalopathies)
- Hydrocephalus
- Metabolic mamiriro (senge kushomeka kwevhitamini B1)
- Zvirwere zveuropa